40 dollarlıq neft və hökumətin hədəfləri

Azərbaycan hökumətinin manatın, dövlət büdcəsinin və cari hesablar balansının neftin 40-45 dollarlıq qiymətinə dayanlqlılğını təmin etmək üçün seçməli olduğu hədəflər :

1) İdxaləvəzləyici qabaqcıl istehsalın yaradılması və "tüfeyli istehlak" üçün idxalın məhdudlaşdırılması hesabına idxalın hazırkı səviyyəsini ən azı 35-40% azaltmaq. Söhbət real idxal səviyyəsindən gedir və "güzgü statistikası" əsasında qiymətləndirmələ göstərir ki, real idxal səviyyəsi statistikaının qeydə aldığı idxaldan azı 30-35% çoxdur. İdxalın hazırkı səviyyəsini qida məhsullarının və yüngül sənaye məhsullarının daxili (amma keyfiyyətli) əvəzedicilərini yaratmaqla təmin etmək mümkündür. Əlavə olaraq hökumətin lazımsız istehlak mallarını idxal etməsini (məsələn, bahalı xidməti avtomobillərin və avadanlıqların idxalı) məhdudlaşdırmaqla bu hədəfə töhfə vermək olar. İdxaləvəzləyici qabaqcıl istehsalın yaradılması və "tüfeyli istehlak" üçün idxalın məhdudlaşdırılması sayəsində idxala xərclənən ən 2.5-3.0 milyard dollara qənaətə nail olmaq mümkündür;

2) Xarici sərmayə əsasında qurulan ixracyönümlü və rəqabətədavamlı məhsul hesabına qeyri-neft ixracını hazırkı 1.5 milyard dollardan ən azı 5-6 milyard dollara çatırılması;
Ticarət balansının qeyri-neft kəsirinin hazırkı 6-6.5 milyard dollardan 2-2.5 milyard dollara endirilməsi.

3) Qeyri-neft sektoruna xarici sərmayə axınını hazırkı 1.2-1.3 milyard dollardan heç olmazsa 7-8 milyard dollara çatdırılması.

4) Xaricə investisiya formasında rezidentlərin ölkədən çıxardığı ən azı 8-10 milyard dollar sərmayənin 1.5-2 milyard dollara qədər enməsinə nail olmaq. Söhbət qadağanedici və inzibati tədbirlərdən yox, bu kapitalı burda saxlayan əlverişli siyasi, hüquqi (mülkiyyətə təminat, müstəqli məhkəmə və s.), iqtisadi mühitin yaradılmasından gedir.

Bu hədəflərə nail olmaq o deməkdir ki, neftin qiymətinin hətta 40-45 dollar olduğu şəraitdə belə, manatın məzənnəsinin sabitliyinə, tədiyyə balansının ümumi saldosunu müsbət olmasına, qeyri-neft büdcə gəlirlərinin azı 8-9 milyard manata çatdırılması şərtilə dövlət büdcəsinin gəlirlərinin 15-16 milyard dollar səviyyəsində saxlanmasına (Neft Fondunun transfertlərinin büdcədə payını hazırkı 50-55%-dən 20-25%-ə endirmək şərtilə) dayanaqlı baza formalaşacaq.

Hökumət antiböhran proqramı qəbul edərsə, baza hədəfləri kimi bunlar seçilməlidir...